Η πάρεση (παράλυση) του προσωπικού νεύρου είναι μια ψυχοφθόρα κατάσταση στην οποία η δυνατότητα του ασθενούς να χαμογελάσει είναι αλλοιωμένη ή μειωμένη στη μια ή και στις δυο πλευρές του προσώπου. Επιπρόσθετα, επηρεάζει και την κινητικότητα του φρυδιού οδηγώντας σε ασυμμετρία.
Παράλληλα, υπάρχει αδυναμία κλεισίματος του ματιού από την πλευρά της πάρεσης με αποτέλεσμα τον χρόνιο ερεθισμό του οφθαλμού, τη δακρύρροια και τις χρόνιες λοιμώξεις.
Η αιτιολογία ποικίλει, περιλαμβάνοντας ιογενείς λοιμώξεις που επηρεάζουν το προσωπικό νεύρο (παράλυση Bell), ιατρογενή κάκωση του νεύρου και συγγενή παράλυση μονόπλευρα ή και αμφοτερόπλευρα.
Χειρουργικές δυνατότητες
Η μονόπλευρη πάρεση του προσωπικού νεύρου αποτελεί μια από τις πιο δύσκολες επανορθωτικές επεμβάσεις μικροχειρουργικής.
Υπάρχουν διάφορες επεμβάσεις που μπορούν να βελτιώσουν την λειτουργικότητα και την εμφάνιση του προσώπου. Η ασυμμετρία των φρυδιών μπορεί να διορθωθεί με επεμβάσεις όπως η δερματόδεση (υψηλότερη τοποθέτηση του φρυδιού με αφαίρεση τμήματος δέρματος πάνω από το φρύδι ή με μονόπλευρη ανόρθωση του (brow lift).
Το μάτι μπορεί να προστατευτεί και να κλείνει με την προσθήκη ειδικού βαριδίου χρυσού ή με κανθοπλαστική. Υπάρχουν και άλλες λιγότερο δημοφιλείς εναλλακτικές.
Για τη βελτίωση του χαμόγελου χρειάζονται 2 επεμβάσεις σε σειρά με μεσοδιάστημα 6 μηνών. Στην πρώτη επέμβαση παίρνουμε ένα νευρικό μόσχευμα κινητικού νεύρου από το πόδι (ένα “καλώδιο” μεταφοράς νευρικού ερεθίσματος). Το μεταφέρουμε στην υγιή πλευρά του προσώπου και το “κολλάμε” στο υγιές προσωπικό νεύρο.
Στη συνέχεια δημιουργούμε ένα τούνελ και περνάμε το μόσχευμα κάτω από το δέρμα για να φτάσει στην παρετική πλευρά. Μετά από 6 μήνες το “καλώδιο” αυτό είναι έτοιμο για χρήση.
Στο δεύτερο στάδιο της επέμβασης αυτής μεταφέρουμε ένα μυ από τον θώρακα ή από το πόδι ο οποίος θα αντικαταστήσει τους μυς που δεν λειτουργούν στο πρόσωπο.
Τον συνδέουμε με τεχνικές μικροχειρουργικής στη μη λειτουργική πλευρά του προσώπου και ενώνουμε και το νευρικό μόσχευμα που είχαμε μεταφέρει στην πρώτη επέμβαση, ώστε να παίρνει το ερέθισμα της κίνησης όταν το υγιές μισό πρόσωπο συσπάται για να χαμογελάσει.
Η επέμβαση αυτή δεν είναι κατάλληλη για ασθενείς άνω των 55 ετών. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι η δυνατότητα του νεύρου να μεγαλώνει από τη μια πλευρά του προσώπου ως την άλλη δεν είναι αποτελεσματική σε άτομα άνω των 55 ετών.
Για αυτούς τους ασθενείς είναι προτιμητέες οι στατικές μέθοδοι αποκατάστασης όπως οι διαφόρων ειδών αναρτήσεις με μοσχεύματα από περιτονία του ποδιού ή η μεταφορά κάποιου γειτονικού μυός.
Στις περιπτώσεις που η πάρεση είναι αμφοτερόπλευρη θα πρέπει να μεταφερθούν 2 μυς στο πρόσωπο και να συνδεθούν με άλλο νεύρο του προσώπου (συνήθως το υπογλώσσιο).
Συνέπειες
Σύμφωνα με τον τύπο της επέμβασης ή τον συνδυασμό επεμβάσεων που πραγματοποιούνται για να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, τη διάρκεια και τον αριθμό των επεμβάσεων, ποικίλει και η περίοδος διαμονής σας στο νοσοκομείο.
Σχεδόν όλες οι επεμβάσεις που αφορούν στην αποκατάσταση της πάρεσης του προσωπικού νεύρου γίνονται με γενική αναισθησία.
Όλες οι επεμβάσεις αφήνουν ουλές οι οποίες όμως είναι σε σημεία που κρύβονται καλά ή καμουφλάρονται. Οι πιθανότητες επιτυχίας εξαρτώνται πολύ από τους ιδιοσυγκρασιακούς παράγοντες του ασθενούς. Στην αποκατάσταση σε δύο στάδια γίνονται 2 επεμβάσεις με απόσταση 6 μηνών η μία από την άλλη.
Η πρώτη διαρκεί περίπου 2-2.5 ώρες και μένετε στο νοσοκομείο για 2 μέρες.
Η δεύτερη επέμβαση διαρκεί 6-8 ώρες και μένετε στο νοσοκομείο για 1 εβδομάδα. Οι επεμβάσεις που αφορούν στατική αποκατάσταση διαρκούν περίπου 2 ώρες και μένετε στο νοσοκομείο για μια μέρα.
Οι μικρότερες επεμβάσεις που αφορούν διορθώσεις της λειτουργίας και της εμφάνισης γύρω από το μάτι διαρκούν μέχρι 2 ώρες και μπορείτε να πάτε σπίτι την ίδια μέρα.
Μετά την επέμβαση
Χρειάζεται μακρά περίοδος μέχρι να φανεί το τελικό αποτέλεσμα. Το πρόσωπο είναι πρησμένο έντονα μέχρι και 6 εβδομάδες ή και περισσότερο, μετεγχειρητικά. Δεν επιτρέπεται η έντονη άσκηση για τις πρώτες 4 εβδομάδες γιατί αλλιώς το οίδημα μπορεί να επιταθεί επηρεάζοντας αρνητικά το αποτέλεσμα της επέμβασης.
Χρειάζεται προσοχή στις μετεγχειρητικές ουλές, μασάζ και ηλιοπροστασία για τη βελτιστοποίηση της εμφάνισής τους. Χρειάζεται ειδική εκπαίδευση στον μεταμοσχευμένο μυ, όταν αυτός αρχίζει να λειτουργεί για να πετύχει τη συμμετρία με την υγιή πλευρά.
Περίληψη
Η χειρουργική αποκατάσταση της πάρεσης προσωπικού νεύρου μπορεί να είναι ιδιαιτέρως επιτυχής στην ανακατασκευή της εμφάνισης και της λειτουργίας αλλά θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι κάθε ασθενής θα πρέπει να υποβληθεί στην εξατομικευμένα κατάλληλη γι’ αυτόν επέμβαση.